โครงการ “ทิพยสืบสาน รักษา ต่อยอด นวัตกรรมศาสตร์พระราชา” ครั้งที่ 59 นำคณะผู้เข้าร่วมเดินทางสู่จังหวัดขอนแก่น เพื่อเรียนรู้แนวคิดการจัดการน้ำและพลังงานตามพระราชดำริ ณ เขื่อนอุบลรัตน์ จ.ขอนแก่น หนึ่งในโครงการที่สะท้อนพระอัจฉริยภาพด้านการพัฒนาของในหลวงรัชกาลที่ 9 ที่ทรงวางรากฐานให้ประเทศไทยสามารถบริหารจัดการน้ำเพื่อเกษตรกรรม การผลิตไฟฟ้า และการพัฒนาคุณภาพชีวิตของประชาชนได้อย่างยั่งยืนตลอดหลายทศวรรษที่ผ่านมา
“เขื่อนอุบลรัตน์” เป็นเขื่อนอเนกประสงค์แห่งแรกของภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ซึ่งเป็นเสมือน “หัวใจของลุ่มน้ำพอง” ที่ช่วยหล่อเลี้ยงพื้นที่เกษตรกว่าแสนไร่ พร้อมทั้งพัฒนาระบบไฟฟ้าพลังน้ำให้เกิดขึ้นในภาคอีสานเป็นครั้งแรก ผู้เข้าร่วมได้เยี่ยมชม “โรงไฟฟ้าโซลาร์เซลล์ลอยน้ำไฮบริด” หนึ่งในโครงการพลังงานสะอาดที่ทันสมัยที่สุดแห่งหนึ่งของประเทศไทย ซึ่งผสานพลังงานแสงอาทิตย์ พลังน้ำ และระบบแบตเตอรี่เข้าด้วยกัน ช่วยลดการปล่อยคาร์บอนไดออกไซด์และเสริมเสถียรภาพด้านพลังงานให้ประเทศ แนวทางนี้สะท้อนหลักคิดของในหลวงรัชกาลที่ 9 ที่ทรงเน้นการพัฒนาอย่างสมดุล ใช้ทรัพยากรอย่างรู้คุณค่า และเชื่อมโยงการพัฒนาเศรษฐกิจเข้ากับการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมอย่างสอดประสาน
คุณวิชชุดา ไตรธรรม ที่ปรึกษากรรมการผู้จัดการใหญ่ บริษัท ทิพยประกันภัย จำกัด (มหาชน) กล่าวถึงแนวคิดหลักของการจัดโครงการครั้งนี้ว่า “ศาสตร์พระราชาสอนเราว่า ‘น้ำคือชีวิต’ และพลังงานคือรากฐานของการพัฒนา เราจึงต้องเรียนรู้ที่จะอยู่กับธรรมชาติอย่างเข้าใจ ใช้ทรัพยากรให้เกิดคุณค่าสูงสุด และสร้างความยั่งยืนให้ชุมชนตั้งแต่วันนี้ การมาตามรอยที่เขื่อนอุบลรัตน์คือการกลับไปมองรากฐานความคิดของพ่อหลวง เพื่อให้เราพัฒนาประเทศอย่างมีปัญญาและมีหัวใจเดียวกับประชาชน”
นอกจากนี้ คณะผู้เข้าร่วมยังได้ร่วมกิจกรรมคืนสมดุลให้ใจ–กาย ด้วย “อาบป่า (Forest Bathing / ชินริน-โยกุ)” และ “Awakening Walk – ก้าวแห่งการตื่นรู้” ในพื้นที่ป่าของเขื่อนอุบลรัตน์ บรรยากาศร่มรื่น เสียงสายน้ำและใบไม้ เสียงนกร้อง และกลิ่นอายของผืนป่า ช่วยให้ผู้เข้าร่วมได้ปลดปล่อยความกังวล ผสานเชื่อมโยงเป็นหนึ่งเดียวกับธรรมชาติซึ่งเป็นสิ่งที่นักวิจัยระบุว่า “ช่วยลดความเครียด เสริมภูมิคุ้มกัน และฟื้นฟูสมดุลกาย-ใจ” ได้อย่างมีนัยสำคัญ
โดยการอาบป่านี้ ไม่ได้เป็นเพียงกิจกรรมเพื่อผ่อนคลาย แต่เป็นบทเรียนที่ทำให้ผู้เข้าร่วมเข้าใจว่า “ธรรมชาติคือทรัพยากรที่มีคุณค่า” เมื่อนำมาดูแลอย่างตั้งใจ ก็สามารถให้ประโยชน์ทั้งต่อสุขภาพ ชุมชน และสิ่งแวดล้อม ตามแนวพระราชดำริของในหลวงรัชกาลที่ 9 ในขณะที่ “Awakening Walk – ก้าวแห่งการตื่นรู้” คือการเดินอย่างมีสติในเส้นทางธรรมชาติ พลางรับรู้เสียง สัมผัส และบรรยากาศโดยรอบอย่างตั้งใจ เป็นเสมือนการปลุกให้ใจ “ตื่น” จากความวุ่นวายของชีวิตเมือง ให้กลับมาเชื่อมโยงกับรากเหง้าและธรรมชาติ สะท้อนแนวคิดว่า การพัฒนาไม่ใช่แค่เรื่องโครงสร้าง หรือเทคโนโลยี แต่คือการคืน “ความสมดุล” ให้กับมนุษย์และสิ่งแวดล้อม กิจกรรมทั้งสองจึงทำหน้าที่เสริม “พลังใจ–พลังสติ–พลังธรรมชาติ” ให้กับทุกคนที่มาเข้าร่วมโครงการครั้งนี้อย่างชัดเจน
จากนั้นคณะผู้เข้าร่วมได้ร่วมทำกิจกรรมฟื้นฟูระบบนิเวศบริเวณพื้นที่ป่าต้นน้ำของเขื่อนอุบลรัตน์ ผ่านกิจกรรมปลูกป่าในบริเวณพื้นป่าต้นน้ำเฉลิมพระเกียรติถวายเป็นพระราชกุศลเป็นการเสริมความสมบูรณ์ของลุ่มน้ำ ก่อนทำกิจกรรมล่องเรือชมทัศนียภาพอ่างเก็บน้ำและแผงโซลาร์เซลล์ลอยน้ำ ซึ่งเป็น “ห้องเรียนธรรมชาติ” ที่ทำให้ผู้เข้าร่วมเห็นภาพของการอยู่ร่วมกันระหว่างมนุษย์และสิ่งแวดล้อมอย่างสอดคล้องและพึ่งพาซึ่งกันและกัน
นอกจากนี้ ยังมีกิจกรรมจิตอาสาเพื่อสังคม โดยคณะได้จัดกิจกรรม การปล่อยปลาไถ่ชีวิตเป็นมหาทาน และการมอบชุดหนังสือจากโครงการ “อมรินทร์อาสาอ่านพลิกชีวิต” ให้กับโรงเรียนอุบลรัตน์พิทยาคม จังหวัดขอนแก่น เพื่อเสริมโอกาสด้านการอ่านและการเรียนรู้ให้กับเยาวชนในพื้นที่ ตอกย้ำบทบาทของโครงการที่มุ่งสร้าง “ความยั่งยืนทางปัญญา” เคียงคู่กับการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม
ทางโครงการยังจัดให้มีการสัมมนาและเวิร์คช็อปเกี่ยวกับศาสตร์พระราชาเพื่อการพัฒนาอย่างยั่งยืน โดยมีวิทยากรผู้ทรงคุณวุฒิมาร่วมแบ่งปันความรู้ อาทิ รศ.นพ.สุริยเดว ทรีปาตี ผู้อำนวยการศูนย์คุณธรรม ดร.ดนัย จันทร์เจ้าฉาย ประธานมูลนิธิธรรมดี และอาจารย์อดุลย์ ดาราธรรม ที่ปรึกษาและอดีตนายกสมาคมนักเรียนเก่า AFS ประเทศไทย ผู้คิดค้นนวัตกรรมสื่อการสอนสำหรับเยาวชนในศตวรรษที่ 21 หรือ Interactive Board Game หนึ่งเดียวในโลก เพื่อขับเคลื่อนประเทศไทยสู่เป้าหมายการพัฒนาอย่างยั่งยืนภายในปี 2030
โครงการทิพยสืบสาน รักษา ต่อยอด นวัตกรรมศาสตร์พระราชา เกิดขึ้นจากความร่วมมือระหว่าง บริษัท ทิพยประกันภัย จำกัด (มหาชน) กับหน่วยงานพันธมิตร ได้แก่ ศูนย์คุณธรรม (องค์การมหาชน) สำนักงานบริหารและพัฒนาองค์ความรู้ (องค์การมหาชน) สมาคมนักเรียนเก่า AFS ประเทศไทย มูลนิธิธรรมดี กระทรวงมหาดไทย กระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ กระทรวงวัฒนธรรม คุรุสภา กระทรวงศึกษาธิการ และสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน (สพฐ.) สถาบันเสริมสร้างขีดความสามารถมนุษย์ สภาอุตสาหกรรมแห่งประเทศไทย การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย (ททท.) สำนักงานขอนแก่น
ผู้สนใจเข้าร่วมกิจกรรมในครั้งต่อไปสามารถสอบถามข้อมูลได้ที่เฟซบุ๊ก: ตามรอยพระราชา-The King’s Journey โดยผู้เข้าร่วมกิจกรรมทุกท่านจะได้รับประกาศนียบัตรซึ่งสามารถนำไปใช้เป็นส่วนหนึ่งของการต่ออายุใบอนุญาตประกอบวิชาชีพทางการศึกษาจากคุรุสภาได้