การประชุมระดับโลกว่าด้วยจริยธรรมของปัญญาประดิษฐ์ (Global Forum on the Ethics of Artificial Intelligence – AI) ครั้งที่ 3 ซึ่งจัดโดยองค์การยูเนสโก (UNESCO) ได้เปิดฉากขึ้นอย่างเป็นทางการระหว่างวันที่ 24 – 27 มิถุนายน 2568 ณ กรุงเทพมหานคร โดยมีผู้นำระดับโลก นักวิชาการ และผู้เชี่ยวชาญกว่า 800 คน จาก 194 ประเทศสมาชิกเข้าร่วมอย่างคับคั่ง
ในระหว่างการกล่าวเปิดงาน นางออเดรย์ อาซูเลย์ (H.E. Ms. Audrey Azoulay) ผู้อำนวยการใหญ่องค์การยูเนสโก ได้เน้นย้ำถึงอิทธิพลของปัญญาประดิษฐ์ หรือ AI ที่กำลังพลิกโฉมวิถีชีวิตของมนุษย์ในหลากหลายมิติ ทั้งด้านการทำงาน การศึกษา การสื่อสาร และการปฏิสัมพันธ์ระหว่างมนุษย์ โดยระบุว่า นี่คือ “จุดเปลี่ยนสำคัญในประวัติศาสตร์ของมนุษยชาติ” ซึ่งจำเป็นต้องหารือร่วมกันเพื่อพัฒนากรอบจริยธรรมที่ตั้งอยู่บนคุณค่าร่วมกันของความเป็นมนุษย์ พร้อมยืนยันความมุ่งมั่นของยูเนสโกในการส่งเสริมความร่วมมือระดับโลก โดยคาดหวังว่าการประชุมครั้งนี้จะเป็นหมุดหมายสำคัญในการกำหนดมาตรฐานจริยธรรมสำหรับ AI อย่างครอบคลุม เท่าเทียม และเป็นประโยชน์ต่อทุกคนในสังคม
นางสาวแพทองธาร ชินวัตร นายกรัฐมนตรี เข้าร่วมกล่าวเปิดการประชุมในครั้งนี้ โดยแสดงจุดยืนของประเทศไทยในการขับเคลื่อนอนาคตของ AI บนพื้นฐานของจริยธรรมและความครอบคลุม พร้อมชี้แนะให้ผู้นำทั่วโลกร่วมกันผลักดันให้ AI เป็นพลังขับเคลื่อนที่สร้างประโยชน์อย่างยั่งยืนและเท่าเทียมแก่ทุกคน
ในฐานะตัวแทนจากประเทศเวียดนาม ดร.เหวียน ถิ เฟือง เถา ประธานกลุ่ม Sovico และสายการบินเวียตเจ็ท ได้เข้าร่วมการเสวนาระดับสูงว่าด้วยบทบาทของเทคโนโลยี นโยบาย และนวัตกรรม ในการขับเคลื่อนประโยชน์สาธารณะในยุคของปัญญาประดิษฐ์
“ดิฉันมาในวันนี้ ไม่เพียงในฐานะนักธุรกิจหญิงผู้นำสายการบินระดับโลกและธนาคารดิจิทัล หรือในฐานะผู้เชี่ยวชาญที่สำเร็จการศึกษาระดับปริญญาเอกด้านระบบอัตโนมัติ แต่ดิฉันมาในฐานะแม่คนหนึ่ง ผู้ซึ่งเชื่อมั่นว่าเทคโนโลยีควรได้รับการออกแบบเพื่อยกระดับคุณภาพชีวิตของมนุษยชาติ และเพื่อสร้างโลกที่เท่าเทียมและครอบคลุมมากยิ่งขึ้นสำหรับทุกคน โดยเฉพาะอย่างยิ่งสำหรับคนรุ่นต่อไป ขณะนี้ เรากำลังดำรงชีวิตอยู่ในยุคของปัญญาประดิษฐ์ ยุคที่ AI เข้ามามีบทบาทในทุกการตัดสินใจ ทุกความฝัน และทุกเส้นทางในชีวิตที่เราเลือกเดิน” ดร.เหวียน ถิ เฟือง เถา กล่าวเปิดการอภิปรายของเธอในการประชุมครั้งนี้
ดร.เถาได้ถ่ายทอดประสบการณ์ที่เธอมีโอกาสได้เห็นผู้โดยสารนับล้านคนของสายการบินเวียตเจ็ทได้เดินทางด้วยเครื่องบินเป็นครั้งแรก สู่จุดหมายปลายทางใหม่ ๆ ซึ่งเปิดโอกาสด้านการศึกษา การเข้าถึงบริการด้านสุขภาพ และการจ้างงานที่ดีขึ้น เธอยังกล่าวถึงแพลตฟอร์มธนาคารดิจิทัล ‘Vikki’ ซึ่งช่วยให้ผู้หญิงในชนบท และนักเรียนจากพื้นที่ห่างไกลสามารถเข้าถึงบริการทางการเงินที่เปลี่ยนชีวิตพวกเขาไปในทางที่ดีขึ้น พร้อมเน้นย้ำว่า ปัญญาประดิษฐ์ หรือ AI ควรเป็นเครื่องมือที่ส่งเสริมความเท่าเทียมในการเข้าถึงโอกาสด้านการศึกษา การเงิน และสุขภาพ โดยมีสวัสดิภาพของสังคมและประโยชน์ส่วนรวมของมนุษยชาติเป็นรากฐานสำคัญของทุกการอภิปราย นโยบาย และนวัตกรรมด้านปัญญาประดิษฐ์
ดร.เถา ประธานสายการบินเวียตเจ็ท กล่าวว่า “เราต้องเริ่มต้นจาก ‘มนุษย์’ โดยยึดมั่นในหลักความเสมอภาคที่หยั่งรากจากศักดิ์ศรีและสิทธิพื้นฐานในการมีความสุขของแต่ละบุคคล ไม่ว่าจะมีภูมิหลัง รายได้ เพศ หรือระดับการศึกษาอย่างไรก็ตามในโลกของ AI ดิฉันเชื่อว่าไม่มีเส้นแบ่งระหว่างดิฉัน ในฐานะผู้ประสบความสำเร็จและเป็นมหาเศรษฐีนักธุรกิจ กับคนขับรถตุ๊กตุ๊กหรือพลเมืองธรรมดาบนท้องถนน ดังนั้น บนเวทีอันทรงเกียรติของยูเนสโกแห่งนี้ ดิฉันหวังว่าเราจะก้าวข้ามการมอง AI ว่าเป็นเพียงเครื่องมือ แต่ให้มองว่า AI คือ ‘คำมั่นสัญญา’ ว่าปัญญาประดิษฐ์จะต้องยืนหยัดเคียงข้างหัวใจของความเป็นมนุษย์ ยึดมั่นในคุณค่าหลักอย่างความเมตตา ความซื่อสัตย์ และแรงบันดาลใจในการร่วมกันสร้างโลกที่เสมอภาค ครอบคลุม และดียิ่งขึ้นสำหรับทุกคน”
ดร.เถาได้เสนอให้ทุกภาคส่วนร่วมมือกันกำหนดวิสัยทัศน์ระดับโลกสำหรับปัญญาประดิษฐ์ หรือ AI บนพื้นฐานของจริยธรรมอันมั่นคง โดยมีมนุษย์เป็นศูนย์กลาง ขับเคลื่อนด้วยหลักความเท่าเทียม และตั้งอยู่บนความไว้วางใจ พร้อมทั้งแสดงความพร้อมในการสนับสนุนทั้งด้านเงินทุนและการดำเนินงานเพื่อผลักดันโครงการระดับโลก โดยเฉพาะอย่างยิ่งการสนับสนุน “กองทุนข้อมูลที่เป็นธรรม” (Fair Data
Fund) ซึ่งมุ่งส่งเสริมการเข้าถึงและการใช้ประโยชน์จากข้อมูลอย่างโปร่งใส ปราศจากอคติ และรองรับความหลากหลายทางภาษา เพื่อยกระดับการพัฒนา AI ให้สามารถสร้างประโยชน์แก่ชุมชนได้อย่างแท้จริง โดยเฉพาะกลุ่มคนที่ขาดโอกาสในการเข้าถึงข้อมูล รวมถึงประชาชนในประเทศกำลังพัฒนา
“ที่สำคัญยิ่งไปกว่านั้น หลักการด้านปัญญาประดิษฐ์ต้องให้ความสำคัญกับชุมชนเปราะบางเป็นลำดับแรก เพื่อให้มั่นใจว่าไม่มีใครถูกทอดทิ้ง ไม่ว่าจะด้วยเหตุผลทางเพศ สถานะ หรือภูมิศาสตร์ ดิฉันขอใช้เวทีแห่งนี้เปิดพื้นที่เชิงนโยบายให้กับสตรี เด็กหญิง และกลุ่มชายขอบ ไม่ใช่ในฐานะผู้รับผลประโยชน์เพียงอย่างเดียว แต่ในฐานะผู้ร่วมออกแบบอนาคตแห่งยุคดิจิทัลของเราทุกคน” ดร.เถากล่าว พร้อมเน้นย้ำว่า ทั้งตัวเธอเองและองค์กรในเครือ ไม่ว่าจะเป็นสายการบินเวียตเจ็ท HDBank หรือ Vikki Bank ยังคงยึดมั่นในพันธกิจที่จะร่วมกันสร้างโลกที่เทคโนโลยีไม่ได้มีเพียงความชาญฉลาด หากแต่ต้องเปี่ยมด้วยเมตตา โลกที่ปัญญาประดิษฐ์ไม่ได้ขับเคลื่อนด้วยอัลกอริทึมเพียงลำพัง แต่ขับเคลื่อนด้วยคุณค่าพื้นฐานแห่งความเป็นมนุษย์
ในฐานะพันธมิตรเชิงกลยุทธ์ของยูเนสโกและสหประชาชาติ ดร.เหวียน ถิ เฟือง เถา และกลุ่มธุรกิจในเครือได้ให้การสนับสนุนโครงการเพื่อชุมชนและความยั่งยืนอย่างต่อเนื่อง ทั้งในด้านวัฒนธรรม การศึกษา วิทยาศาสตร์ รวมถึงการส่งเสริมสิทธิและโอกาสของสตรีและเด็ก การอภิปรายของเธอในวันนี้สะท้อนให้เห็นถึงความมุ่งมั่นอย่างลึกซึ้งของผู้นำธุรกิจที่ผสานหลักจริยธรรมกับการลงมือปฏิบัติอย่างเป็นรูปธรรม ในยุคที่เทคโนโลยีกำลังเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว