“ฝนหลวง”นวัตกรรมแห่งน้ำพระทัย ที่สร้างมูลค่าเหนือเงินทอง

เมื่อมองย้อนไปในปี พ.ศ. 2510 ประเทศไทยกำลังเผชิญวิกฤตภัยแล้งรุนแรง ชีวิตของเกษตรกรต้องฝากไว้กับความไม่แน่นอนของฟ้าฝน ในขณะที่เทคโนโลยียังไม่ก้าวหน้าพอที่จะแก้ไขปัญหาได้อย่างยั่งยืน แต่แทนที่จะรอคอยโชคชะตา พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตรทรงเลือกที่จะลงมือแก้ไขปัญหาด้วยพระองค์เอง ทรงใช้พระราชทรัพย์ส่วนพระองค์เป็นทุนในการค้นคว้าพัฒนาเทคโนโลยีฝนเทียมที่ไม่มีใครในโลกทำสำเร็จ การลงทุนครั้งนี้ไม่มีการรับประกันผลตอบแทน มีเพียงความมุ่งมั่นที่จะแก้ไขปัญหาให้กับประชาชนเท่านั้น

โครงการ “ทิพยสืบสาน รักษา ต่อยอด นวัตกรรมศาสตร์พระราชา ครั้งที่ 53” จัดขึ้น ณ จังหวัดเพชรบุรี โดยมีเขื่อนแก่งกระจาน และศูนย์การเรียนรู้เศรษฐกิจพอเพียงบ้านดินเป็นจุดหมายหลักในการเรียนรู้ ได้นำเสนอบทเรียนสำคัญคือ ความสำเร็จที่แท้จริงไม่ได้วัดจากกำไรทางการเงิน แต่วัดจากผลกระทบเชิงบวกต่อสังคมและคุณภาพชีวิตของผู้คน ซึ่งตรงกับหลักการทรงงาน “ขาดทุน คือ กำไร” ของในหลวงรัชกาลที่ 9 ที่พระองค์ทรงสาธิตให้เห็นผ่านความสำเร็จโครงการฝนหลวงสูตรใหม่ ตลอด 53 ปีที่ผ่านมา

เมื่อวันที่ 19 ตุลาคม พ.ศ. 2515 ณ เขื่อนแก่งกระจาน การทดลองฝนหลวงสูตรใหม่ของในหลวงรัชกาลที่ 9 ประสบความสำเร็จเป็นครั้งแรก เป็นจุดเปลี่ยนสำคัญที่ทำให้เกษตรกรไทยมีความมั่นคงด้านทรัพยากรน้ำมากขึ้น ปัจจุบันเทคโนโลยีฝนหลวงไม่เพียงช่วยแก้ปัญหาภัยแล้งในไทย แต่ได้มีการขยายความร่วมมือกับประเทศต่างๆ ทั่วโลก ที่ประสบปัญหาคล้ายๆ กัน กลายเป็นของขวัญชิ้นสำคัญที่ประเทศไทยได้มอบไว้ให้กับโลก โดยไม่คิดค่าลิขสิทธิ์หรือผลตอบแทนใดๆ แต่เชื่อมั่นว่าความดีจะส่งผลดีกลับมาในรูปแบบของความเจริญรุ่งเรืองของมนุษยชาติโดยรวม

นางวิชชุดา ไตรธรรม ที่ปรึกษากรรมการผู้จัดการใหญ่ บริษัท ทิพยประกันภัย จำกัด (มหาชน) กล่าวว่า “หัวใจสำคัญของโครงการนี้ คือการเปิดโอกาสให้ผู้เข้าร่วมได้ศึกษาเรียนรู้ และซึมซับสิ่งที่ในหลวงรัชกาลที่ 9 ได้ทรงทำไว้ ไม่ว่าจะเป็นแนวคิด และการทรงงานของพระองค์ ล้วนเป็นแบบอย่างที่สามารถนำมาประยุกต์ใช้ และสามารถหวังผลในเชิงบวกได้ ซึ่งในส่วนของโครงการฝนหลวงนี้ ไม่ได้เป็นแค่เทคโนโลยีจัดการน้ำ แต่เป็น ‘นวัตกรรมแห่งน้ำพระทัย’ ที่สะท้อนถึงพระวิสัยทัศน์ ความเสียสละ ความมุ่งมั่น และเมตตาธรรมอย่างลึกซึ้ง ผลลัพธ์ที่ได้กลับมาไม่ใช่เรื่องของรายได้ แต่เป็นรอยยิ้มของเกษตรกร ที่ชีวิตได้ฟื้นคืนมาใหม่ และประเทศชาติมีความมั่นคงยั่งยืน นี่คือ ‘กำไร’ ที่ประเมินค่าไม่ได้ และนี่คือจิตวิญญาณของศาสตร์พระราชาที่เราทุกคนควรช่วยกันสืบสาน”

ครั้งนี้ คณะผู้เข้าร่วมโครงการได้ไปเยี่ยมชมเขื่อนแก่งกระจาน สถานที่ประวัติศาสตร์ในการทดลองฝนหลวงจนประสบความสำเร็จ หลังจากนั้นได้เดินทางต่อไปยังศูนย์การเรียนรู้เศรษฐกิจพอเพียงบ้านดิน เพื่อเรียนรู้เรื่องการนำปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงมาประยุกต์ใช้ในการดำเนินชีวิต และเปิดโอกาสให้ผู้ที่ก้าวพลาดกลับคืนสู่สังคม โดยสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จพระราชดำเนินทรงเปิดศูนย์การเรียนรู้เศรษฐกิจพอเพียง เรือนจำชั่วคราวเขากลิ้ง เมื่อปี พ.ศ. 2550 ซึ่งผู้เข้าร่วมโครงการได้ร่วมทำกิจกรรมสร้างบ้านดิน ซึ่งเป็นบ้านที่ใช้ทรัพยากรธรรมชาติอย่างดิน ไม้ไผ่ และดินเหนียวในการก่อสร้าง เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม และยังตอบโจทย์สภาพอากาศเมืองร้อนได้เป็นอย่างดี

นอกจากนี้ ทางโครงการยังจัดให้มีการสัมมนาและเวิร์กช็อปเกี่ยวกับศาสตร์พระราชาเพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืนก็เป็นอีกหนึ่งกิจกรรมสำคัญ โดยมีวิทยากรผู้ทรงคุณวุฒิมาร่วมแบ่งปันความรู้ อาทิ รศ.นพ.สุริยเดว ทรีปาตี ผู้อำนวยการศูนย์คุณธรรม ดร.ดนัย จันทร์เจ้าฉาย ประธานมูลนิธิธรรมดี และอาจารย์อดุลย์ ดาราธรรม ที่ปรึกษาและอดีตนายกสมาคมนักเรียนเก่า AFS ประเทศไทย ผู้คิดค้นนวัตกรรมสื่อการสอนสำหรับเยาวชนในศตวรรษที่ 21 หรือ Interactive Board Game หนึ่งเดียวในโลก เพื่อขับเคลื่อนประเทศไทยสู่เป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืนภายในปี 2030

ทางโครงการยังได้จัดกิจกรรมเพื่อสังคม ได้แก่ การมอบทุนการศึกษาจากมูลนิธิธรรมดีให้แก่นักเรียนในพื้นที่ การมอบหนังสือจากโครงการ “อมรินทร์อาสา อ่านพลิกชีวิต” เพื่อส่งเสริมการอ่านและการเรียนรู้ให้กับโรงเรียนที่มีความต้องการ รวมถึงการปล่อยปลานิล 10,000 ตัว เป็นมหาทาน ซึ่งสะท้อนให้เห็นถึงการนำหลักธรรมมาประยุกต์ใช้ในการทำประโยชน์เพื่อส่วนรวมอย่างเป็นรูปธรรม

โครงการทิพยสืบสาน รักษา ต่อยอด นวัตกรรมศาสตร์พระราชา เกิดขึ้นจากความร่วมมือระหว่าง บริษัท ทิพยประกันภัย จำกัด (มหาชน) กับหน่วยงานพันธมิตร ได้แก่ ศูนย์คุณธรรม (องค์การมหาชน) สำนักงานบริหารและพัฒนาองค์ความรู้ (องค์การมหาชน) สมาคมนักเรียนเก่า AFS ประเทศไทย มูลนิธิธรรมดี คุรุสภา กระทรวงศึกษาธิการ กระทรวงมหาดไทย กระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ เลขาธิการคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน และกระทรวงวัฒนธรรม โดยได้รับการสนับสนุนหนังสือจากโครงการอมรินทร์อาสาอ่านพลิกชีวิต อมรินทร์กรุ๊ป